Lewy cisimcikli demans (DLB) ve Parkinson hastalığını içeren Lewy cisimcikli hastalık, Alzheimer hastalığından sonra nörodejeneratif bozuklukların en yaygın ikinci patolojik nedenidir. DLB'nin demans olgularının yaklaşık %10-15'ini oluşturduğu ve insidansının 1.000 kişi/yılda 1 ila 5 arasında değiştiği gösterilmiştir. DLB'nin küresel prevalansının 2020'de 5,5 milyon kişiden 2050'ye kadar 14 milyona çıkacağı tahmin edilmektedir. DLB, AD'ye kıyasla daha hızlı bilişsel ve işlevsel gerileme ile ilişkilidir. Ayrıca, DLB ile ilişkili doğrudan ekonomik yükün, aynı sayıda kişi karşılaştırıldığında, AD'nin yaklaşık iki katı kadar olduğu tahmin edilmektedir.

DLB'nin Japonya dışında dünya çapında onaylanmış bir tedavisi bulunmamaktadır ve hastalık modifiye edici tedaviler klinik çalışmalarda başarı gösterememiştir. DLB’nin bilişsel semptomlarının hafifletilmesinde kolinesteraz inhibitörleri (ChEI) ve memantin kullanılmaktadır. Klinik çalışmalarda ChEI'lerin plaseboya kıyasla bilişsel fonksiyonlarda iyileşme sağladığı gösterilmiştir. Bu klinik çalışmalar genellikle 6 ay ila 1 yıl süreyle sınırlıdır ve bu tedavilerin bilişsel fonksiyon üzerindeki uzun vadeli etkilerine ilişkin veriler yetersizdir. Ek olarak ChEI'lerin bilişsel fonksiyon üzerindeki yararlı etkisinin yanında gözlemsel çalışmalar ChEI'lerin MI, kalp yetmezliği, inme, kronik böbrek hastalığı progresyonu ve mortalite riskinde azalma ile ilişkili olduğunu göstermiştir.

Hong Xu ve arkadaşlarının yaptığı çalışma DLB’de ChEl ve memantinin bilişsel fonksiyonlar, majör advers kardiyovasküler olaylar ve mortalite üzerindeki etkisini değerlendirmeyi amaçlamıştır. Etkililik Mini Mental Durum Testi (MMSE, skor/yıl) ile değerlendirilmiştir. Çalışma sonuçları Alzheimer & Dementia dergisinde yayınlanmıştır.

Çalışmaya İsveç Kognitif/Demans Bozuklukları Kayıt Sisteminden toplam 1.095 DLB hastası dahil edilmiştir. Ters tedavi olasılığı ağırlıklandırması kullanılarak, DLB tanısından sonraki 90 gün içinde ChEI veya memantin başlanmasının bilişsel süreçler, MACE ve mortalite riskleri üzerindeki etkileri değerlendirilmiştir.

Çalışma sonuçlarında ChEI kullanımı, memantin (-2,49; %95GA, -4,02 ila -0,97) ve ilaç kullanmama (-2,50; %95GA, -4,28 ila -0,73) ile karşılaştırıldığında bilişsel gerilemeyi anlamlı şekilde yavaşlatmıştır (-0,39; %95 GA, -0,96 ila 0,18). Tedavi grupları MACE olayları açısından farklılık göstermemiştir. ChEI kullanımı DLB tanısından sonraki ilk yılda daha düşük mortalite riski ile ilişkilendirilmiştir (düzeltilmiş HR, 0,66, %95GA, 0,46 ila 0,94).

Bu büyük, boylamsal, ülke çapında DLB kohortunda, ChEI kullanımının, memantin ve ilaç kullanmama ile karşılaştırıldığında bilişsel gerilemeyi yavaşlattığı gösterilmiştir. Doz-yanıt ilişkisi ile, daha yüksek ChEI dozlarının daha fazla bilişsel fayda sağladığı raporlanmıştır. Memantin anlamlı bir bilişsel etki göstermemiştir. AD'deki önceki bulguların aksine, ChEl DLB'de uzun dönemde MACE’i veya mortalite riskini azaltmamıştır. ChEI tedavisi, yalnızca takibin ilk yılında belirgin olmak üzere, anlamlı derecede düşük bir mortalite riski göstermiştir. Bu bulgular DLB'li hastalarda ChEI tedavisinin potansiyel bilişsel faydalarına ışık tutarken aynı zamanda zorlukları da vurgulamaktadır.

AD: Alzheimer hastalığı; ChEls: Kolinesteraz inhibitörleri; DLB: Lewy cisimcikli demans; GA: Güven aralığı; HR: Risk oranı; MACE: Majör advers kardiyovasküler olaylar; MI: Miyokard enfarktüsü; MMSE: Mini Mental Durum Testi

TR-NON-2024-00169